De combinatie van een lage spaarrente en een hoge belasting op bezittingen in box 3 heeft ervoor gezorgd dat geld sparen de afgelopen jaren steeds minder aantrekkelijk is geworden.
Mede om die reden gaan particulieren, die over een vermogen beschikken, steeds vaker op zoek naar belastingvriendelijke alternatieven, zonder dat ze daarbij in een grijs gebied van belastingontwijking terecht komen. De oprichting van een fonds voor gemene rekening (kortweg FGR genoemd) zou in dat geval een praktische én volledig legale oplossing kunnen zijn.
Wat is een fonds voor gemene rekening?
In het algemeen is een fonds voor gemene rekening een fonds waarin twee of meer particulieren hun vermogen bij elkaar brengen. De pot geld die daardoor ontstaat wordt vervolgens ingezet voor beleggingsdoeleinden.
De rol van de beheerder en de bewaarder
De beheerder en de bewaarder van het fonds hebben elk een specifieke, belangrijke taak in het geheel. De beheerder is de persoon die het fondsvermogen beheert en hiervoor ook de verantwoording draagt. Hij of zij zorgt er onder meer voor dat beleggingstransacties worden uitgevoerd en dat winsten tijdig aan de participanten van het fonds worden uitbetaald
De bewaarder van een FGR is de juridische eigenaar van het fonds én het vermogen. Aangezien deze twee sleutelfiguren in het fonds een zeer belangrijke rol spelen, spreekt het eigenlijk voor zich dat je ze erg zorgvuldig uit moet kiezen als je een nieuw fonds opricht.
Het belang van een participatiebewijs
Als je in een fonds voor gemene rekening participeert, dan ontvang in ruil voor het inbrengen van je vermogen een participatiebewijs. Dit is niet alleen het bewijs dat je met een bepaald bedrag deelneemt aan het fonds, maar geeft ook aan dat je recht hebt op een deel van de winst die er via beleggingen uit voortkomt.
Legaal anoniem vermogensbeheer
Je zou voor de oprichting van een FGR een stichting op kunnen zetten, maar als je dat een te lastige route vindt dan kunnen de participanten ook gewoon onderling schriftelijk contractuele afspraken met elkaar maken. In dat laatstgenoemde geval hoef je dus niet een notaris in te schakelen.
Je hoeft je fonds dan ook niet bij de Kamer van Koophandel of het UBO-register aan te melden. Een registratie bij de Belastingdienst is in dat geval voldoende. Deze aanpak heeft als bijkomend voordeel, dat vermogens anoniem voor de buitenwereld beheerd kunnen worden.
Keuze uit open en besloten fondsconstructies
Kies je voor vermogensbeheer via een fonds voor gemene rekening, dan heb je keuze uit een open fonds en een besloten fonds. Beide varianten hebben zo hun eigen spelregels en bijbehorende voordelen. Laten we eerst eens kijken naar de mogelijkheden van een open fonds voor gemene rekening.
De voordelen van een open fonds voor gemene rekening
In een open fonds voor gemene rekening kunnen de deelnemers hun participaties vrij verhandelen. De andere participanten in het fonds hoeven daar niet specifiek toestemming voor te geven. Je zou een open FGR daarom het beste met een BV of NV kunnen vergelijken.
Deze constructie zorgt ervoor dat je participatie niet in box 3 kan worden belast. Over de winst die het fonds maakt moet echter wel vennootschapsbelasting worden betaald. En wordt geld van het fonds naar je privérekening overgemaakt, dan ben je over dat bedrag inkomstenbelasting verschuldigd.
Ook aantrekkelijk op andere financiële vlakken
Wanneer je je vermogen in een open FGR stopt, dan kan dat ook op andere financiële vlakken voordelen voor je opleveren. Omdat het vermogen niet meer op je eigen naam, maar op dat van het fonds staat hoeft het niet meegeteld te worden als je toeslagen, de eigen bijdrage voor verpleeg- en verzorgtehuizen of de eigen bijdrage langdurige zorg wilt berekenen.
Tenslotte kun je deze fondsvorm net zo gemakkelijk opheffen als dat je hem hebt opgericht. Het is namelijk geen rechtspersoon, dus hoef je voor het annuleren geen notaris of andere officiële instantie in te schakelen.
De voordelen van een besloten fonds voor gemene rekening
Bij een besloten fonds voor gemene rekening mag je niet zomaar je participatie aan iemand anders verkopen of schenken. Daar moeten de andere participanten van het fonds altijd eerst toestemming voor geven. Deze vorm van een gemene rekening wordt meestal door families gebruikt die hun vermogen op een fiscaalvriendelijke manier door willen geven aan hun erfgenamen.
Omdat bij een besloten fonds voor gemene rekening altijd duidelijk is wie de participanten zijn, is deze vorm in fiscaal opzicht transparant. Dit heeft als bijkomend voordeel dat er geen vennootschapsbelasting betaald hoeft te worden. In plaats daarvan betaalt elke participant inkomstenbelasting over de winst op het moment dat deze aan hem of haar wordt uitgekeerd.
De nadelen van een fonds voor gemene rekening
Naast de hierboven genoemde voordelen van een fonds voor gemene rekening kleven er ook een aantal nadelen aan deze constructie. Zo kun je een dergelijk fonds nooit in je eentje oprichten. Je zal dus altijd een financiële partner moeten vinden die samen met je in het fonds wil participeren.
Daarnaast moet je goed begrijpen dat dit niet een manier is om op illegale wijze belasting te ontwijken. De Belastingdienst is van deze constructie op de hoogte en staat hem toe, maar stelt daar wel strenge voorwaarden aan.
Zorg er dus altijd voor dat je goed op de hoogte bent van die voorwaarden, zodat je achteraf niet met vervelende boetes of naheffingen wordt geconfronteerd. Sowieso moet elk fonds voor gemene rekening bij de Belastingdienst geregistreerd worden.
Daarbij maakt het niet uit of het nu om een open of een besloten variant gaat. Hou er tenslotte altijd rekening mee dat wettelijke regels na verloop van tijd kunnen veranderen, waardoor het fiscaal gunstige effect van een fonds voor gemene rekening misschien opeens een flink stuk minder interessant wordt voor de participanten.